Sportchilar uchun birinchi navbatda xavfsizlik! Doping isteʼmol qilishni taqiqlashning eng muhim sababi shundaki, bu moddalarning ko‘pchiligi zararli va uzoq davom etadigan kuchli taʼsirga ega bo‘lishi mumkin, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
Yurak-qon tomir tizimi: yurak ritmining buzilishi, qon bosimining ko‘tarilishi, yurak xuruji, to‘satdan o‘lim.
Markaziy asab tizimi: uyqusizlik, tashvish, depressiya, tajovuzkor xatti-harakatlar, o‘z joniga qasd qilish, bosh og‘rig‘i, giyohvandlik, psixoz, tremor, bosh aylanishi, insult.
Nafas olish tizimi: burundan qon ketish, sinusit.
Gormonal: bepushtlik, ginekomastiya (kengaytirilgan ko‘krak), moyak hajmining kichrayishi, jinsiy istakning pastligi, akromegaliya (yuz, qo‘l va oyoqlarda qo‘pol suyaklar), saraton.
Ikkinchi masala ko‘proq axloqiy qoidadir. Taqiqlangan moddalar adolatsiz g‘alabaga erishish uchun ishlatiladi, bu esa raqobat ruhini sezilarli darajada pasaytiradi.
Butunjahon antidoping agentligi (WADA) tomonidan “Antidoping taʼlim dasturi” ishlab chiqilgan bo‘lib, antidoping dasturining maqsadi sportchilar dopingsiz musobaqalarda qatnashishi uchun asosiy huquqini himoya qilish va shu bilan butun dunyo bo‘ylab sportchilar uchun salomatlik, adolat va tenglikni taʼminlashdir.
Qanday moddalardan foydalanish taqiqlanadi?
Baʼzi dorilar samaradorligini oshirish xususiyatlari tufayli musobaqada davrida va musobaqadan tashqarida ham taqiqlangan, boshqalari esa faqat musobaqa paytida taqiqlangan. Dori-darmonlarni taqiqlashning yana bir sababi, sinov paytida boshqa taqiqlangan dori mavjudligini berkitish mumkinligi bilan bog‘liq.
Umuman olganda, quyidagi dorilar toifalari taqiqlangan:
Ko‘cha dorilari, stimulyatorlar, anabolik steroidlar, peptid gormonlari (yaʼni, inson o‘sish gormoni, alkogol va beta blokerlar (faqat kamondan otish va miltiqdan otish uchun), diuretiklar, beta-2 agonistlari, qon dopingi va gen manipulyatsiyasi.